Ascolta questo articolo in podcast su Spotify.
Scrivi «ladino» dentro “Trova in questo show” per ascoltare tutti gli altri podcast nelle parlate bellunesi.
Tra storia e leggenda, riporto un fatto perso nella notte dei tempi che vide contrapporsi ampezzani e marebbani, con l’intervento del diavolo.
‘Sà anes anorum, chi da ra Val de Marebe e i anpezane despes i se cridaa e i se fejea dispete, par dezide ci che podea monteà su par Rudo de Sora (ancuoi Fodara Vedla) e su par Fosses, alolo sul confìn. I no ‘sia mai adora a se conbinà, né intrà de lore e gnanche daante el Vicario de Borneco, fin che un dì, stufe de se pugnà (coscita i contaa i vece), chi da Marebe ce ai fato? I a azetà ce che i proponea i sò nemighe.
Cuatro anpezane, curade fora intrà i pi fortes del paes, i aarae abù da alzà su e tramudà un sasson pornà su ra tèra de Anpezo; agnoche i aesse abù da l molà ‘sò parceche i no ‘sia pì adora a l moe, là i aarae betù l termin intrà i paese. Canche i s à intaià che par tirà su e trachetà el sasson aarae vorù esse almanco zento ome, i marebane i a pensà de aé da zede e se ra bete via: ma i se falaa. Con festide, i vardaa chi mastinaze anpezane che i alzaa el peron zenza fadia e i lo menaa fora pa ra monte. I ea oramai ruade un toco in là, canche na britera badiota in lagremes r à craià: «Signor ve preo diame, i me roba duta ra monte!»
Propio in chera el sasson el i é scanpà ai anpezane, l i é tomà sora e l i à spanteade e seporide: de lore, no se sà parcé, no n é pi stà ciatà gnanche un os. Ra lagremes de ra britera es aea ‘soà a parà via el demogno, asà che solo con el s aarae podù tirà su chel sas da agnoche l ea poià da secui.
El Consilier Aulico Staffler inze ra sò «Topografica del Tirolo e Vorarlberg» e l pioan Trebo, inze ra sò storia de Marèbe, i à copià un da chel outro, e i à fenì ra storia coscita: i contaa che ancora nossicuante anes dapò, a ci che passaa su par chera monte, i marebane i mostraa cuatro biei zierme, cresciude su oute propio intor un gran sas, gnanche se fosse stà un seign del Signor.
Na bela storia, suposò conpagna de chera de Staffler e del pioan Trebo, el r à scrita inze i prime anes Zincuanta pa ra «Rivista Cortina» anche Bepi Degregorio, e l i à betù gnon «I cirmoli di Rudo».
Nesto Coleto
Seguici anche su Instagram:
https://www.instagram.com/amicodelpopolo.it/